14 yıl önce Spolin tekniğini Türkiye’ye getirmek amacıyla Spolin-ist’i kuran ve Spolin’in çığır açan kitabı Tiyatro için Doğaçlama’yı Türkçe’ye kazandıran Ege Maltepe, doğaçlamanın annesi Viola Spolin, Konstantin Stanislavski, George Morrison, Mike Nichols ve daha birçok ustanın teknik ve felsefesini kendi yöntemleri ve bütünsel bakış açısıyla harmanlayarak Oyun Sanatı sistemini tasarladı.
Spolin tekniği hakkında sıkça sorulan sorular:
Spolin-ist’e gitmek için tıklayınız.
Spolin nedir, kimdir ?
Amerikalı dahi Viola Spolin’in, çocuk oyunlarından ve doğaçlamadan yola çıkarak geliştirdiği, oyun oynama merkezli ve felsefesi derin bir tiyatro yaratma sistemidir.
Spolin-ist nedir, kimdir ?
Yazar, yönetmen, oyuncu ve Viola Spolin’in tiyatroda çığır açan kitabı Tiyatro için Doğaçlama’nın çevirmeni Ege Maltepe’nin tiyatro organizasyonudur. Maltepe 2009 yılında Spolin’in oğlu Paul Sills’in New York’taki okulu The New Actors Workshop’tan mezun olduktan sonra kurulmuş, uzun yıllar hem Türkiye hem de Amerika’da çalışmalar yürütmüştür.
Spolin Tekniği ne işe yarar ?
- Spolin tekniği çocuklar ve gençlerin tiyatro, oyunculuk, doğaçlama, dil ve iletişim becerileri, yaratıcı
yazarlık gibi konularda gelişmelerini sağlayıp, tam bir tiyatro sanatçısı (yönetmen, yazar ya da oyuncu) olabilmeleri için gereken donanımı verir. - Spolin, ne bir drama dersidir, ne doğaçlama komedi ne de “star” sisteminin körüklendiği bir aktörlük dersidir.
- Spolin, başından sonuna kadar kendine özgü, deneyime dayalı, neşeli, katılımı bol ve felsefesi derin bir tiyatro yaratma sistemidir.
- Sıfırdan başlayan oyuncu, usta-çırak ilişkisiyle adım adım ilerler ve oyunculuk tekniklerini oyunlar sayesinde içselleştirerek özümser. Spolin’de öğrenilenler zamanla hayata yansır ve kişi daha rahat ve açık iletişim kuran, liderlik becerileri gelişmiş, farkındalık ve öz disiplin sahibi bir bireye dönüşür.
Spolin tekniğini kimler kullanır ?
Bu tekniği kullanan Hollywood yıldızları olduğu gibi, iş dünyasında ya da bilimsel alanlarda başarılı bireyler de mevcut. Amerika’da anaokulundan Broadway’e kadar tiyatro dersi alan herkes eğitiminin bir yerinde Spolin çalışmıştır. Brezilya’da Spolin milli eğitim müfredatının bir parçası olarak ortaokul ve liselerde öğretilmektedir.
SSS – Spolin ve ‘drama dersleri’ aynı şey midir?
Hayır.
Eğitim endüstrisinin drama dersleri Spolin tekniğine göre iki açıdan zayıflıklar içerebilir; çocuk rehberliği (pedagoji) ve tiyatro sanatı. Drama öğretmenleri ya tiyatro ya da eğitim kökenli olduklarından her iki alanda da yetkin öğretmene rastlamak çok nadir bir şanstır. Spolin Tekniği ise çocuk rehberliğinden yola çıkarak geliştirilmiş bir tiyatro metodu olduğu için, iki alanı da doğal olarak içerir. Ana amaç ise, tiyatro tekniklerini öğrenmektir.
SSS – Spolin ve doğaçlama komedi aynı şey midir?
Hayır. Eğlence endüstrisinin doğaçlama komedi şovlarının Spolin tekniği ile farkı duvar boyamak ile ressamlık arasındaki farka benzer. Duvarlarımızın iyi boyanması da iyi ressamların eserleri de hayatlarımız için kıymetlidir ama birbirlerinden farklıdır.
Doğaçlama komedinin öncüleri arasında Spolin ve Sills ile çalışmış yetenekli oyuncu ve eğitmenler vardır, bu oyuncular Spolin’den aldıkları tohumu eğlence dünyasının kriterlerini ön plana koyarak geliştirmişler ve popüler olmuşlardır. Öyle ki, birçoklarının kafasında doğaçlama, komedi ile eşleşir. Spolin tekniği ise neşeli yapısına rağmen sadece komik olmak, komedi yaratmak amaçlı bir metot değildir.
Zaten doğaçlama, eser ortaya çıkarmak amacıyla bütün sanatların kullandığı bir araçtır.
Drama ve doğaçlama komedi Spolin’in oyunları ve felsefesini endüstriyel amaçlarla kullanan alanlardır. Spolin çalışmalarıyla sıkça kıyaslanan bu alanların ana amacı sanat icra etmek değil eğlence ve eğitim endüstrilerinde başarı kazanmaktır bu amaçla Spolin’den faydalanmaları doğaldır.
SSS – Spolin ve psiko-drama aynı şey midir?
Hayır. Spolin metodu psikolojik olmayan bir tekniktir. Bilinçdışı ve anılar oyun oynama hali içinde bir bütünün (benlik, öz) bir parçası olarak kendiliğinden var olur. Oyuncu bu yönde manipüle edilmez.
Spolin Tekniği ve Ege Maltepe Hakkında:
Spolin, oyun oynama merkezli bir doğaçlama tiyatro metodudur. Doğaçlamanın Amerikalı annesi Viola Spolin, metodunun kaynağını uzun
yıllar çocuklarla yaptığı çalışmalardan almıştır. 1920’lerde Chicago’da sosyolog ve drama eğitmeni Neva Boyd’un asistanlığını yaptığı dönemde grupça oynanan oyunların çocukların sosyal ve bireysel gelişiminde yarattığı etkiyi gözlemleyen Spolin, oyun oynama eylemine dayandırdığı bir oyunculuk metodu geliştirdi. Los Angeles’ta çalıştırdığı çocuk oyunculardan oluşan tiyatrosu Genç Oyuncular Kumpanyası’yla dönemin tiyatro dünyasında ses getiren oyunlar sahneye koyan Spolin’in çocuk öğrencileri arasında Hollywood filmlerinden tanıdığımız Oscar’lı oyuncu ve yazar Alan Arkin’ın yanı sıra yazar ve oyuncu Alan Alda da yer almıştır. Spolin, daha sonra oğlu Paul Sills aracılığıyla tekniğini profesyonel oyunculara taşımış ve Amerikan tiyatro ve sinemasında yepyeni bir sayfa açan doğaçlama tiyatro ekipleri yetiştirmiştir. 1950’lerden bu yana en ünlü doğaçlama tiyatro ekibi Second City Paul Sills tarafından kurulmuştur.
Amerikan tiyatro, sinema ve televizyon geleneğinde yetişen herkesin eğitiminde Spolin’in ‘Theater Games’ adını verdiği, Ege Maltepe’nin dilimize ‘Spolin Oyunları’ olarak çevirdiği oyunlar yer almaktadır. Spolin’in 1963 yılında basılan kitabı Improvisation for the Theater basıldığı ilk günden bu yana çığır açmış ve sanat, psikoloji, iletişim ve eğitim alanlarındaki güncelliğini korumuştur. Bu metotla Spolin’in oğlu Paul Sills’in New York’taki okulu The New Actors Workshop’ta tanışan Ege Maltepe 2009’da Spolin metodunu Türkiye’de öğretmek amacıyla Spolin-ist isimli organizasyonu kurmuş ve Improvisation for the Theater’ı Türkçe’ye çevirmiştir. Tiyatro için Doğaçlama adıyla Alfa Yayınları’ndan basılan bu kaynak kitap Kasım 2022’de kitapçılarda yerini almıştır.
Oyuncu, yazar, yönetmen ve eğitmen Ege Maltepe Bilkent Üniversitesi Oyunculuk Bölümü‘nden mezun olduktan sonra Fulbright bursu kazanarak New York’a gitti. Spolin’in oğlu Paul Sills‘in okulunda, Oscar’lı yönetmen Mike Nichols ve Gene Hackman’dan Stanley Tucci’ye birçok starın hocası George Morrison‘ın öğrencisi olarak Yüksek Lisans eğitimi alan Maltepe uzun yıllar New York’ta oyuncu, yazar ve yönetmen olarak çeşitli projelerde çalıştı ve kendi prodüksiyonlarını sahneye koydu. Eşi ve partneri klasik müzik piyanisti Emir Gamsız ile geliştirdikleri müzik, tiyatro ve film alanlarındaki işleriyle New York seyircisinin beğenisini toplayan Maltepe, 2018’de ülkesine döndü ve Bach Café‘yi kurdu. Maltepe’nin çocuklar için yarattığı işler arasında Geveze Piyanist Fırtına Öykü Tiyatrosu (İş Sanat 2019), Geveze Piyanist Bach’ın Bilmecesi (CRR 2022-Süreyya Operası 2023) teatral konserleri, Geveze Piyanist çizgi filmi ve 2023’te yayınlanacak olan çocuk kitapları, Geveze Piyanist Bach’ın Bilmecesi ve Çömlekteki Sır yer alır. 2023 sezonunda İstanbul Şehir Tiyatroları‘nın çocuk biriminin de eğitmen kadrosunda yer almış olan Ege Maltepe Oyun Sanatı dersini Bilgi Üniversitesi‘nde vermektedir. Maltepe’nin oyunculuk üzerine düşünceler ve egzersizlerini bir araya getirdiği kitabı Oyun Sanatı, 2024 yılında Dactylo Doré Yayınları’ndan çıkacaktır.